ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΡΧΑΙΩΝ Α΄ – Β΄ – Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ 2021-2022

Related Articles

ΑΠΟΚΩΔΕΛΤΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΚΘΕΣΗ-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΛ 2023-24 : ΟΛΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ [ΙΕΠ]

1 ημέρα ago

ΔΙΔΑΚΤΕΑ & ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ

 

1. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

 

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ   Δ. Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ Κεφ. Δ2: Οι φιλοσοφικές ιδέες του Σωκράτη. Διαλεκτική, μαιευτική, ειρωνεία. Η αναζήτηση των ορισμών, η επαγωγική μέθοδος και η ηθική. Κεφ. Δ3: Η δίκη και ο θάνατος του Σωκράτη. Ε. Ο ΠΛΑΤΩΝ: Κεφ. Ε1: Ο βίος του. Πλάτων, Πρωταγόρας: Β. Η φιλοσοφική σημασία του διαλόγου Γ. Ο μύθος του Πρωταγόρα για τη δημιουργία του ανθρώπου και την αρετή (Στην εξεταστέα ύλη δεν περιλαμβάνονται «Ησιόδου, Θεογονία, Ο μύθος του Προμηθέα, πρωτότυπο (στ. 507-569) και νεοελληνική απόδοσή του από τον Π. Λεκατσά, και «Αισχύλου, Προμηθέας Δεσμώτης, Η προσφορά του Προμηθέα στον ανθρώπινο πολιτισμό, πρωτότυπο (στ. 436- 506) και νεοελληνική απόδοσή του από τον Τ. Ρούσου). Πλάτων, Πολιτεία Εισαγωγή στην Πολιτεία 1. Νεανικές φιλοδοξίες και απογοητεύσεις, 2. Η συγγραφή της Πολιτείας, 3. Η σκηνοθεσία και τα πρόσωπα του διαλόγου, 6. Οι τρεις τάξεις, 8. Η αγωγή των φυλάκων, 12. Οι φιλόσοφοι-βασιλείς, 13. Η δικαιοσύνη. Η αλληγορία του σπηλαίου, εισαγωγικό σημείωμα.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Βίος και έργα Πότε και πού γεννήθηκε ο Αριστοτέλης – Λίγα λόγια για την καταγωγή του, Ο Αριστοτέλης στην Ακαδημία του Πλάτωνα: Μαθητής πρώτα, δάσκαλος στη συνέχεια, Ο Αριστοτέλης στη Μακεδονία: Δάσκαλος του Αλέξανδρου, Επιστροφή του Αριστοτέλη στην Αθήνα: Αρχίζει η τρίτη περίοδος της φιλοσοφικής του δραστηριότητας. Ο Αριστοτέλης διδάσκει στο Λύκειο, Ο Αριστοτέλης εγκαταλείπει οριστικά την Αθήνα – Το τέλος της ζωής του.

Αριστοτέλης, Ἠθικά Νικομάχεια Εισαγωγή (ολόκληρη)

Αριστοτέλης, Πολιτικά Εισαγωγή (ολόκληρη)

 

 

ΚΕΙΜΕΝΑ Από το σχολικό βιβλίο: «Αρχαία Ελληνικά, Φάκελος Υλικού» Γ‘ τάξη Γενικού Λυκείου

Α. Η αντίληψη για τη φιλοσοφία: Η φιλοσοφία και η διαμόρφωση του ανθρώπου

Α.1 Γιατί φιλοσοφεί ο άνθρωπος; ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Μετά τα φυσικά, A 2, 98b12-28

Α.2 Η πρακτική και πολιτική διάσταση της φιλοσοφίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Προτρεπτικός πρός Θεμίσωνα, αποσπάσματα 8-9

Α.3 Η φιλοσοφία ως προϋπόθεση για την ευδαιμονία ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ, Επιστολή στον Μενοικέα, 122

Β. Η δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας και η πολιτική αρετή (Πλάτων, Πρωταγόρας)

Β.4 Ο πρωταγόρειος μύθος: Η διανομή των ιδιοτήτων στα ζώα ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας, 320c-321b (ενότητα: 2η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Β.5 Ο πρωταγόρειος μύθος: Η κλοπή της φωτιάς- έντεχνη σοφία και λόγος ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας, 321b-322a (ενότητα: 3η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Β.6 Ο πρωταγόρειος μύθος: Το δώρο του Δία-η πολιτική αρετή ως κοινή και αναγκαία ιδιότητα των ανθρώπων ΠΛΑΤΩΝ, Πρωταγόρας, 322a-323a (ενότητα: 4η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Β.7 Η συγκρότηση της πόλεως ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Α 1.12, 1253a29-39 (ενότητα: 14η σχολικού βιβλίου, που δίνεται σε μετάφραση, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Γ. Η παιδεία και η αναζήτηση της αλήθειας – η ανθρώπινη φύση και το χρέος του φιλοσόφου

Γ.8 Η αλληγορία του σπηλαίου: Οι δεσμώτες ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 514a-515c (ενότητα: 11η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ», με προσθήκη κειμένου στον Φάκελο Υλικού)

Γ.9 Η αλληγορία του σπηλαίου: Η παιδεία ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 518b-519a, με προσθήκη κειμένου στον Φάκελο Υλικού

Γ.10 Η αλληγορία του σπηλαίου: Οι φιλόσοφοι ΠΛΑΤΩΝ, Πολιτεία, 519b-520a (ενότητες: 12η και 13η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Γ.11 Ο χαρακτήρας και οι στόχοι της παιδείας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Θ 1.3-2.1, 1337a33-b11 (ενότητα: 20η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Δ. Ο άνθρωπος ανάμεσα στους ανθρώπους – η ηθική αρετή

Δ.12 Η ηθική αρετή ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικά Νικομάχεια, Β 1. 1-4, 1103a14-b2 (ενότητες: 1η και 2η σχολικού βιβλίου Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Δ.13 Η Ηθική αρετή και η ηθική πράξη ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικά Νικομάχεια, Β 1.5-8, 1103b2-25 (ενότητες: 3η και 4η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Δ.14 Ηθική αρετή και μεσότητα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικά Νικομάχεια, Β 6.4-8, 1106a26-b7 (ενότητα: 7η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Δ.15 Ορισμός της αρετής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Ἠθικά Νικομάχεια, Β 6.10-13∙16, 1106b18-28∙ 1106b36-1107a6 (ενότητες: 9η και 10η, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Ε. Ο άνθρωπος μέσα στην πόλη – η πολιτική αρετή

Ε.16 Η πόλις ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Α 1.1-8, 1252a1-7∙b27-32 (ενότητες: 11η και 12η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Ε.17 Ο άνθρωπος ζῷον πολιτικόν ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Α 1. 10-11, 1253a7-18 (ενότητα: 13η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

Ε.18 Η αρχή της πλειοψηφίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Γ6. 3-4, 1281a39-b10 (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)

Ε.19 Το πολίτευμα της δημοκρατίας ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, Πολιτικά, Δ 4.2-3, 1291b30-39 (ενότητα: 19η σχολικού βιβλίου, Υ.ΠΑΙ.Θ./Ι.Τ.Υ.Ε. «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»)

ΣΤ. Ο άνθρωπος πολίτης του κόσμου – η νέα οικουμένη και η επιμέλεια του εαυτού

ΣΤ. 20 Ο κοσμοπολίτης άνθρωπος ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ, Διατριβαί, Β.10.1-4 (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)

ΣΤ. 21 Η νέα οικουμένη ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, Περί Ἀλεξάνδρου τύχης καί ἀρετῆς, 6 329 A-D (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)

ΣΤ. 22 Η επιμέλεια του εαυτού ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ, Τά εἰς ἑαυτόν, 4.3 (κείμενο στον Φάκελο Υλικού)

 

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

1. ΚΕΙΜΕΝΟ Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της αττικής διαλέκτου.

2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ – ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ α. Η ύλη που περιλαμβάνεται στα σχολικά βιβλία του Γυμνασίου Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α’, Β’, Γ’ Γυμνασίου, β. Ολόκληρη η ύλη που περιλαμβάνεται στο σχολικό βιβλίο Εγχειρίδιο Γλωσσικής Διδασκαλίας (ενότητες: 1 – 21).

 

---

 

2. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

 

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

: 1. Η ρητορική στην Αρχαία Ελλάδα: Α΄. Η φυσική ρητορεία – Β΄. Η γέννηση της συστηματικής ρητορείας – Γ΄. Ρητορεία και σοφιστική – Ε΄. Τα είδη του αττικού ρητορικού λόγου – ΣΤ΄. Τα μέρη του ρητορικού λόγου. 2. Ο Βίος του Λυσία – Tο έργο του Λυσία – Η αξία του έργου. 3. Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου. Εισαγωγή.

 

2. ΚΕΙΜΕΝΑ

Λυσίας Υπέρ Μαντιθέου. Ο λόγος να διδαχθεί ολόκληρος, πλην των παραγράφων 14-17, το νόημα των οποίων θα αποδοθεί περιληπτικά.

 

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Πεζά κείμενα της αττικής διαλέκτου (18-20 κείμενα κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους), με στόχο να καλύψει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της τάξης του. Προς ανεύρεση υλικού αξιοποιεί και έγκυρους ηλεκτρονικούς κόμβους, όπως αυτόν της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα.

Κάθε ενότητα πρέπει να περιλαμβάνει: Ένα σύντομο εισαγωγικό σημείωμα που εντάσσει το απόσπασμα στο ιστορικό και πολιτισμικό του πλαίσιο (το οποίο πρέπει να δίδεται και κατά την αξιολόγηση του μαθήματος).

Ακολουθεί το αδίδακτο απόσπασμα από πεζό έργο της αττικής διαλέκτου, έκτασης περίπου 12-20 στίχων στερεότυπης έκδοσης (Οξφόρδης ή Λειψίας), το οποίο πρέπει να έχει πληρότητα και συνοχή, ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες να μπορούν να κατανοούν το ιδιαίτερο ύφος και το κύριο νόημά του, και να ασκούνται στη μετάφρασή του σε σωστό νεοελληνικό λόγο.

Είναι σημαντικό να προηγείται της επεξεργασίας ανάγνωση του κειμένου στην τάξη από τον/την εκπαιδευτικό, αλλά και τους μαθητές και τις μαθήτριες.

Ο/Η εκπαιδευτικός επιλέγει τα κείμενα, με βάση ένα γραμματικό ή συντακτικό φαινόμενο προς διδασκαλία ή και εμπέδωση. Παράλληλα, παραπέμπει στα βιβλία αναφοράς (Γραμματική της Α.Ε., Συντακτικό της Α.Ε.) για περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά και ανάπτυξη των ανάλογων δεξιοτήτων από μέρους των μαθητών και των μαθητριών. Είναι καλό να γίνονται ποικίλες ασκήσεις (γραμματικές, συντακτικές, λεξιλογικές), με τις οποίες ελέγχεται όχι μόνο το φαινόμενο που διδάσκεται στη συγκεκριμένη ενότητα, αλλά και φαινόμενα προηγούμενων ενοτήτων για εμπέδωση και επανάληψη.

Παράλληλα με τη διδασκαλία των αδίδακτων κειμένων, προτεραιότητα έχει η επανάληψη και εμβάθυνση στα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που διδάχτηκαν ήδη στο Γυμνάσιο και στην Α΄ Λυκείου, με αξιοποίηση ανάλογων ασκήσεων, κατά την κρίση των εκπαιδευτικών και τις ανάγκες των μαθητών και των μαθητριών.

Στη συνέχεια, ανάλογα με το επίπεδο της τάξης μπορεί να δοθεί έμφαση και στα ακόλουθα φαινόμενα που δεν έχουν διδαχθεί οι μαθητές και οι μαθήτριες και επισημαίνονται ενδεικτικά: • Αντωνυμίες αυτοπαθητικές, αλληλοπαθητικές • Συμφωνόληκτα ρήματα εις -μι • Φωνηεντόληκτα ρήματα εις -μι • Ρήματα φημί, εἶμι, οἶδα • Αόριστος Β΄ βαρύτονων ρημάτων τα οποία κλίνονται σύμφωνα με τα εις -μι • Αναλυτική προσέγγιση των δευτερευουσών προτάσεων (τρόπος εισαγωγής, εκφοράς και συντακτική λειτουργία) και των υποθετικών λόγων • Πλάγιος λόγος.

 ———————————————————————————————————————————————————————————————————————————-

 

3. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

τα κεφάλαια Β΄ (Θουκυδίδης) + Γ΄ (Ξενοφώντας).  Ερώτηση κλειστού τύπου πλέον, όπως στην θεωρητική κατεύθυνση.

 

ΚΕΙΜΕΝΑ

Ξενοφώντας (I.16-32 μεταφρασμένο,  II.1-4, ΙΙ.16-23, ΙΙΙ.11-16 μεταφρασμένο, III.50-56, IV.1-17 μεταφρασμένο, IV.18-23), Θουκυδίδης (μεταφρασμένα από το Γ΄ Βιβλίο οι παράγραφοι 70, 78, 82-83, και από αρχαίο στο Γ΄ Βιβλίο 71-73, 74-75, 81).

 

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ-ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

Ουσιαστικά Γ΄ κλίσης (φωνεντόληκτα, υγρόληκτα  + ανώμαλα) /επίθετα Γ΄ κλίσης/παραθετικά ανώμαλα/αντωνυμίες κτητικές / συνηρημένα  ρήματα σε –άω + έω + -όω/ Αόριστος Β΄/Παθητικοί χρόνοι Α΄ /Υγρά+ένρινα ρήματα +ίζω (ενεστώτας-μέλλοντας-αόριστος)/αφωνόληκτα ρήματα (κυρίως οι συντελικοί χρόνοι). Συντακτικό > Κατηγορούμενο/Αντικείμενο/ Απαρέμφατο/ Απρόσωπη σύνταξη/Μετοχή συνημμένη και απόλυτη/Ομοιόπτωτοι + Ετερόπτωτοι προσδιορισμοί/ Παράταξη/Ονοματικές και επιρρηματικές προτάσεις/ Υποθετικοί λόγοι.